BBM Magazine Issue:28 September-October 2018 / BBM Dergisi Sayı:28 Eylül Ekim 2018

ARTICLE • MAKALE 56 BBM / SEPTEMBER-OCTOBER 2018 • EYLÜL-EKİM 2018 not be grown in dif- ferent soils. Just like the ethnic diversity of our population, the soil with its diversity serves us more prod- ucts. In Anatolia, there has been a culture of seed developed within eight thousand years. In archaeological ex- cavations carried out in Körtik Hill, between Batman and Bismil, it has been found out that Anatolia thirteen thousand years ago was a hometown for wheat cultivation. In these lands where ag- riculture first began, the genes of the wheat seed have naturally formed, developed and spread to the earth. However, the balance around the world and the sup- ply-demand also shaped preferences. Farmers no longer sold their products in their villages or markets of nearby villages. Besides, the agriculture has become globalized. Producers prefer planting seeds in which they can rip high-volume within a short of time. The global standards for vegetables and fruits have been set up. The size, color, and smell have been standardized. Exporting goods to foreign countries, farmers have to meet these demands in line with the nature of trade. In this case, they prefer seeds with high productivity that they can win at far markets. Farmers directed by exporters preferred hybrid seeds. THE MOST ANCIENT WHEAT SEEDS OF WHEAT OF MESOPOTAMIA In all these, the realization of going-back and return- ing to old ways in agriculture are inevitable. Sorgul wheat was the oldest wheat of Mesopotamia. Sorgul means a red rose. When people take it in their hands, the color of it would turn into red, rather than the amber yellow we are used to. Because it was so precious, I think it is named probably after a Kurdish girl. At the beginning of this Sorgul project, my aim was to local seeds for good agriculture. Particularly wheat seeds! As it is known, the cultivation has started in Mesopotamia thirteen years ago and spread around the world. The wheat was the first product in the world for cultivation and it is the most gen- eral product that people cultivate apart from the poles. Now, it is claimed that there are 25 thousand types of wheat. Therefore, we believed that the starting point in dar fazla! Anadolu’da 8 bin yılda oluşmuş bir tohum kültürümüz var. Batman ve Bismil ara- sındaki Körtik Tepe’de yapılan arkeolojik ka- zılarda bulunan kalın- tılar, bundan 13 bin yıl önce Anadolu’nun, buğdayın anavatanı olduğunu göstermiş- tir. Tarımın ilk başladığı bu topraklarda Buğ- day tohumunun gen- leri topraklarımızda doğal olarak oluşmuş, gelişmiş ve dünyaya yayılmıştır. Ancak dünya üze- rindeki dengeler ve arz- talep durumu da tercihlere şekil veriyor. Artık çiftçi, küçük köylünün halkına ya da yakın köylerdeki pazarlara giderek ürettiği mahsullü satmıyor. Bunun yanında tarım da küreselleşti. Üretici kısa sürede yüksek verim alacağı tohumu ekmeyi tercih ediyor. Sebze ve meyvede de dünya ölçütleri yerleşti. Büyüklük, renk, koku standartlara bağlandı. Ürünü dünyanın başka ülke- lerine ihraç edilen çiftçi artık bu taleplere ve ticaretin do- ğasına uyumlu olarak cevap vermek zorunda. Hal böyle olunca; uzak pazarlarda kazanacağı ve verimliliği yüksek olan tohumu ekmeyi tercih ediyor. İhracatçılar tarafından da yönlendirilen çiftçilerin tercihi de hibrit tohumundan yana oluyor. MEZOPOTAMYA’NIN EN ESKİ BUĞDAY TOHUMLARI Tüm bu süreçler içerisinde tarımda eskiye, öze dö- nüşün gerçekleşmesi ise kaçınılmaz. Sorgül buğdayı, Mezopotamya’nın en eski buğdayı. Sorgül kırmızı gül de- mek. Elinize aldığınızda rengi alışık olduğumuz kehribar sarısı yerine kırmızıya dönüyor. Bu kadar kıymetli olması sebebi ile belki de Kürtçe bir kız ismi ile adlandırıldığı- nı da düşünüyorum. Sorgül buğdayı projesine başlarken amacım iyi tarım için gerekli olan yerel tohumları bulmaktı. Özellikle buğday tohumlarını! Bildiğiniz gibi tarım 13 bin yıl önce bu topraklarda Mezopotamya’da başlamış ve tüm dünyaya yayılmış. Dünyada tarımı yapılan ilk ürün ve şu anda dünya üzerinde kutuplar hariç tarımı yapılan en yay- gın ürün buğday! Şu anda buğdayın tam 25 bin türünün olduğu söyleniyor. Dolayısıyla bu kadar başat bir ürünün anavatanı olarak bildiğimiz Mezopotamya’da başlangıç noktamızın da yine buğday olması gerektiğini düşündük ve çalışmalara başladık.